het denken

Geluk zit niet in het veranderen van hoe je nu bent.
Geluk zit in het ontspannen in hoe je nu bent.

 

De bedoeling van een retraite is dat je de tijd neemt om je terug te trekken, om je in alle rust – zonder de afleiding van je alledaagse bezigheden – af te stemmen op de stilte binnen in je.

Een retraite helpt je om meer in balans te raken. Het is alsof je je bewustzijn drenkt in de stilte voorbij het denken. In dit proces zal je aandacht niet meer zo automatisch naar de springerige bewegingen van het verstand (the mind) worden gezogen, maar raakt er mee vertrouwd zich te ontspannen in de stilte van puur Zijn.

Het programma geeft tevens een helder inzicht in het functioneren van ons bewustzijn en maakt duidelijk op welke manieren ons denkapparaat zichzelf voortdurend weet aan te zwengelen en zo de dominerende factor in je leven blijft. Zodra dit mechanisme wordt doorzien zal het zijn kracht verliezen.

Het gaat erom tot een besef te komen dat we altijd geleefd hebben vanuit het perspectief van identificatie met ons geconditioneerde verstand. Via dialogen en meditaties word je ertoe bewogen om tot een directe herkenning te komen van een dieper bewustzijn dat vrij is van het lawaai van het denken.

 

Hoe meer je herkent dat je niet het denken bent,
maar de waarnemer van het denken,
des te meer zal het denken zijn vermogen verliezen
om jou ongelukkig te maken.

 

Vanuit dit perspectief is het alsof je als een toeschouwer met een zekere afstand de stroom van het denken observeert en ziet dat je uiteindelijk niet het denken bent, maar de waarnemer hiervan. Het is dan onmiskenbaar dat gedachten en emoties niet meer zijn dan tijdelijke verschijnselen die komen en gaan. Wat je ten diepste bent is datgene wat permanent is; de stille ruimte waarin gedachten en gevoelens opkomen en weer in verdwijnen. Deze herkenning is vaak een bevrijdende ervaring, doordat de patronen die je leven altijd sterk overheersten door dit besef hun macht verliezen en je niet meer zo in hun greep hebben.

Er is tijdens de dagelijkse sessies alle ruimte voor persoonlijke aandacht. De (schijnbare) hindernissen die je ervan lijken te weerhouden om "thuis" te blijven kunnen tegen het licht worden gehouden en worden doorzien. Er zijn altijd wel thema's in ons leven die onze aandacht sterk afleiden en er de oorzaak van zijn dat we niet echt in het moment leven. Vaak gaat dit over kwesties als relaties, werk, gezondheid, veiligheid & zekerheid, geld, verlies, het maken van keuzes et cetera. Deze dingen kunnen de aanleiding vormen voor onophoudelijk gepieker en houden je aandacht gevangen in steeds dezelfde cirkeltjes.

Wanneer deze patronen echter helder tegen het licht worden gehouden blijkt vrijwel altijd dat de bron van de onophoudelijke denkactiviteit zijn oorsprong heeft in diepgewortelde (onbewuste) overtuigingen en mentaal verzet. Als deze grondig worden onderzocht en doorzien zullen ze hun impact verliezen en is je aandacht weer vrij en beschikbaar voor het huidige moment.

 

Je emotie is niet het probleem,
maar je weerstand ertegen.

 

Emoties lijken vaak een hindernis te vormen om in het NU te blijven. Niets is minder waar. Wanneer een emotie opkomt en simpelweg wordt gevoeld, zonder daar een beladen verhaal aan te koppelen (dat doet het denken graag!) dan kan de emotie een voertuig worden naar stilte. Het is juist onze weerstand tegen emoties en pijn die ze in leven houdt. We maken van "negatieve" emoties vaak een vijand, terwijl we ze als een perfect middel kunnen gebruiken om weer "thuis" te komen.

De kern van ieder menselijk probleem is terug te brengen tot één simpel gegeven: weerstand tegen de ervaring die er in het moment is. Dat is het enige drama dat er bestaat. En weerstand is een mechanisme dat de dingen alleen maar erger maakt.

Het geheim is om je eenvoudig te ontspannen met dat wat er is, en er niet meer mee te vechten; overgave. Het paradoxale is, dat wanneer je innerlijke verzet tegen de ervaring die je hebt stopt, het probleem opeens lijkt te verdampen. Het gaat dus om acceptatie van wat is. Maar hoe doe je dat? Is acceptatie een vaardigheid? Een activiteit die je kunt doen? Nee, helaas, want als je iets probeert te accepteren ben je je eigenlijk al aan het verzetten, want je doet het nog steeds om ergens vanaf te komen. Acceptatie of overgave kan nooit een activiteit zijn van het denken.

 

Kijk heel diep in je onrust,
en je zult slechts vrede vinden.

 

Acceptatie is de essentie van wat je al bent; het stille bewustzijn dat onpartijdig en zonder oordeel ruimte geeft aan álles wat er in je opkomt. Zelfs je verzet is welkom. Het gaat er dus niet om, om van acceptatie een oefening te maken (dit leidt slechts tot teleurstelling), maar om tot inzicht te komen dat de diepste acceptatie er NU al is.

En dit is de kern van de retraite; het draait om Inzicht. Het gaat niet om sleutelen aan jezelf, het gaat niet om het verbeteren van jezelf,  niet om het bevechten van je conditioneringen, niet om het controleren van hoe je je voelt. Alles wat er gedaan en gezegd wordt verwijst naar het inzicht dat, wanneer we stoppen met de activiteit van beheersen en controleren, de dingen uit zichzelf oplossen en uit de knoop raken.

Het loslaten van controle is voor het verstand dat zichzelf graag als de regisseur van het leven beschouwt erg bedreigend. Het wil de schijnbare controle die het heeft niet graag prijsgeven.

Op intellectueel niveau kan het verstand het helemaal eens zijn met het voorgaande betoog over acceptatie, maar om de controlezucht in de praktijk daadwerkelijk te laten varen is een ander verhaal. Dit gaat meestal niet zomaar. De retraite is feitelijk een setting waarin de activiteit van het verstand om te willen beheersen en controleren geleidelijk tot ontspanning kan komen.

Wat dan overblijft is vrede met de ervaring van het moment. Het is een terugkeer naar onze natuurlijke staat, waarin je aandacht vrij is en niet in beslag wordt genomen door onnodig gepieker. Vaak merk je dan pas hoeveel energie je verloor in het bevechten van dingen.

 

Vrijheid is niet het resultaat
van inspanning, maar van inzicht .